Wat is alcohol

Voor veel kennis en weetjes over alcohol welke ik in dit artikel gebruik, refereer ik naar Andrew Huberman. Huberman is een neurowetenschapper welke ik al vaker heb benoemd in mijn artikelen. In episode 86 (2022) van de podcast 'The Huberman Lab' gaat Huberman hierop in. De titel van de podcast is 'What alcohol does to your body, brain & health' [2].

Alcohol passeert alle cellen en weefsel

Op basis van de structuur van alcohol, kan het door elke cellaag en weefsellaag heen gaan. Dit komt omdat het 'water- en vetoplosbaar' is. Veel substanties 'plakken' aan de oppervlakte van cellen, waar alcohol er juist volledig in gaat. Dit verklaart ook waarom alcohol schadelijker kan zijn dan andere substanties.

Waar wordt alcohol van gemaakt

Er zijn drie typen alcohol: isopropyl, methyl en ethyl. Ethyl alcohol, of ethanol, is geschikt voor menselijke consumptie. Ethanol is echter nog steeds giftig.

Wanneer ethanol het lichaam binnenkomt, wordt het direct omgezet. Deze vorm van alcohol wordt omgezet naar acetaldehyde. Dit is echter nóg slechter dan ethanol. Acetaldehyde doodt cellen, en het kijkt hierbij niet of deze cellen goed of slecht zijn. Hierna zet het lichaam een ander component in om acetaldehyde om te zetten naar acetate. Acetate is iets wat het lichaam kan gebruiken als brandstof.

Alcohol wordt omgezet in de lever

De meeste alcohol wordt omgezet in de lever. De lever kan echter maar een bepaalde hoeveelheid alcohol per periode verwerken. Als er teveel binnenkomt, wordt alcohol tijdelijk opgeslagen in het lichaam, en zorgt het voor meer schade aan cellen.

Alcohol wordt gezien als 'lege calorieën', omdat het hele proces van alcohol omzetten metabolisch gezien erg veel kost. Echter is de output, de uitkomst Acetate, niet echt bruikbaar als 'ware' brandstof. Je lichaam kan Acetate gebruiken als directe brandstof, maar het kan bijvoorbeeld niet opgeslagen worden.

Voedsel en alcohol

Veel mensen vinden het fijn om te eten voordat ze gaan drinken. 'Een bodem leggen' is een veelgebruikte term. De reden waarom dit 'werkt' voor veel mensen, is omdat alcohol niet direct op wordt genomen. De inname van voedsel zorgt er namelijk voor dat alcohol direct bij inname in de bloedbaan opgenomen wordt.

Het zou kunnen dat het lichaam behoefte krijgt aan brandstof (eten) omdat het hard werkt om alcohol om te zetten. Zoals hierboven genoemd, zorgt dit proces voor lege calorieën. Een brandstof waar het lichaam niks aan heeft, maar wel veel voor heeft moeten doen. Dit zou naar mijn inzicht verklaren waarom mensen vaak trek krijgen als ze al een aantal drankjes op hebben. Deze statement is echter niet geverifieerd in de episode van The Huberman Lab. 

Waarom alcohol in een sociale setting

Alcohol wordt al decennialang genuttigd in een sociale setting. Vaak drinken mensen 'om het gezellig' of 'gezelliger' te hebben. Een studie door Huckle et al (2010) laat zien dat de socioeconomische status van mensen sterk kunnen voorspellen hoe mensen omgaan met hun gezondheid. Het drinkpatroon kan hierbij ook voorspeld worden. Mensen met een lagere socioeconomische status drinken in het algemeen grotere aantallen alcohol [3].

Het nuttigen van alcohol kan ook gelinkt worden aan genetische factoren, maar ook cultuur en sociale factoren. Maar ook blootstelling aan (sociale) media waarin alcohol gebruik wordt geadverteerd draagt bij aan drinkpatronen [1].

Hoe oud is alcohol

Alcohol op zichzelf bestaat al erg lang. 5000 jaar geleden hadden mensen al wijnvaten bijvoorbeeld. Hiernaast wordt vaak gedacht dat alcohol origineel uit Ierland komt. Echter was het China die in de eerste eeuw na Christus alcohol destilleerde.

De effecten van alcohol

De voor- en nadelen van alcohol benoem ik in deze paragraaf. Omdat de 'voordelen' van alcoholgebruik minder uitgebreid zijn dan de nadelen, som ik de voordelen op. De nadelen van alcohol worden dieper behandeld.

Bij lange na zijn niet alle voor- en nadelen van alcohol behandeld. Er komt constant nieuwe informatie uit onderzoeken beschikbaar, waar weer nieuwe inzichten uit komen. Mijn lijst is daarom niet compleet.

Voordelen van alcohol

In de volgende opsomming benoem ik een aantal voorbeelden van 'positieve effecten' van alcohol. De perceptie van wat een 'positief' effect is, kan per persoon verschillen. Dit is mijn lijst, en deze zal niet voor iedereen gelijk zijn. De paragraaf over de nadelen van alcohol is gebaseerd op literatuur.

• Alcohol maakt je gezelliger en losser.
  • In het algemeen denken mensen minder na en 'doen' ze sneller iets. Mensen die bijvoorbeeld introvert zijn, zullen hierdoor anders kunnen zijn dan ze normaal zijn.
  • Ook het schaamtegevoel voor dingen in het algemeen is minder aanwezig door het nuttigen van alcohol.
• Alcohol zorgt ervoor dat je tijdelijk dingen vergeet.
  • Het (tijdelijk) vergeten van je problemen/zorgen, is iets wat sommige mensen fijn vinden. Dit kan echter ook uitgroeien tot problematisch drinken.
• Alcohol zorgt ervoor dat je dingen leuk(er) vind die je eerst niet (zo) leuk vond.
  • Niet elke persoon vindt uitgaan bijvoorbeeld leuk. Door alcohol te nuttigen, kan dit leuker gevonden worden, omdat 'iedereen het doet' en het 'gezellig' is. Mensen gaan sneller mee, omdat ze minder goede keuzes maken met alcohol in het lichaam.

Nadeel 1: verhoogde kans op kanker

Door de omzetting van alcohol naar acetaldehyde, kan alcohol het DNA van een persoon aanpassen. En dit wordt aangepast op een erg slechte manier. Aanpassingen aan het DNA kunnen zorgen voor een verhoogde kans op kanker. Recente literatuur volgens Huberman zegt het volgende:

• Door het innemen van alcohol wordt de kans op kanker met 4-13% verhoogd.
• Vooral borstkanker kwam naar voren als veel voorkomende vorm. Bij zowel mannen als vrouwen.
• Deze verhoogde kans begint vanaf 10 gram alcohol geconsumeerd. Dit is omgerekend 1 drankje per dag.
• Wanneer iemand zeven drankjes per week drinkt, of zeven drankjes op één avond, is dit hetzelfde gemiddelde en is de verhoogde kans op kanker dus even hoog.

Nadeel 2: achterblijvende ontwikkeling van een foetus

Hiernaast is het 'fetal alcohol syndrome' mogelijk als een zwangere vrouw alcohol drinkt. Dit syndroom zorgt ervoor dat de ontwikkeling van het brein van een foetus zowel als de ledematen achterblijven. Dit is gevaarlijk voor korte- en lange termijn.

Nadeel 3: de hormoonregulering wordt aangetast

De inname van kleine hoeveelheden alcohol (5 gram, of een half biertje/wijntje) kan leiden tot verhoogde testosteron levels. Dit is iets opvallends. Echter wordt bij alcoholinname het basislevel van testosteron verlaagd.

Door 'aromatisering' van testosteron naar oestrogeen kan het borstweefsel van mannen groeien. Ook kan de seksdrive verlaagd worden en wordt er meer vet opgeslagen in het lichaam.

Mijn ervaring: geen alcohol

Het niet drinken van alcohol heeft mij een aantal voordelen opgeleverd. Deze waren als volgt:

• Ik was fitter, en ik sliep beter. Dit zag je terug in de 'gains' in de sportschool: ik zag er simpelweg fitter uit en had meer kracht;
• Ik kon mezelf beter focussen op werk, of dit nu voor een hobby, school of 'echt werk' was;
• Ik gaf een stuk minder geld uit;
• Ik was in het algemeen gelukkiger met de keuzes die ik maakte. Dit ten opzichte van wanneer ik wel alcohol dronk;
• Ik was minder snel uitgedroogd. Dit merkte ik in mijn gezicht zowel als in hoe dorstig ik was. Dit had ik eerder al eens onderzocht in de maandelijkse uitdaging over water;
• Ik kwam vaak in gesprek met anderen over geen alcohol nuttigen. Dit gesprek was vaak erg interessant.

Conclusie

Het nuttigen van alcohol heeft veel nadelen, zoals verhoogde kansen op kanker en onderontwikkeling van een feutus. Hiernaast wordt de hormoonregulering aangetast.

Echter zijn er ook 'voordelen' aan alcohol, zoals het verlaagde gevoel van schaamte. Maar vooral het 'los kunnen gaan' is wat vaak als voordeel wordt gezien.

Mijn persoonlijke ervaring met het niet nuttigen van alcohol was erg positief. Ik ga in mijn leven periodiek alcoholvrije maanden en/of langere periodes in blijven bouwen. Ook ga ik overwegen om helemaal te stoppen met alcohol, of in ieder geval alleen in speciale gevallen te drinken.

 

Bronnenlijst - APA

[1] Berkman, L. F., Kawachi, I., & Glymour, M. M. (2014). Social epidemiology. New York: Oxford University Press.

[2] Huberman, A. (2022, August 21). What Alcohol Does to Your Body, Brain & Health. Retrieved from hubermanlab.com: https://www.hubermanlab.com/episode/what-alcohol-does-to-your-body-brain-health

[3] Huckle, T., You, R. Q., & Casswell, S. (2010). Socio-economic status predicts drinking patterns but not alcohol-related consequences independently. Addiction, 1192-1202. doi: https://doi.org/10.1111/j.1360-0443.2010.02931.x