Ikigai uitgelegd

Ikigai is vrij letterlijk vertaald naar het geluk (hebben) altijd bezig te zijn. Dit Japanse concept is gericht op een lang en gezond leven. Ikigai staat voor de zin van het leven, waar je gelukkig van wordt. Het concept wordt ook gelinkt aan een aantal plekken op de wereld waar mensen extreem oud worden. Dit worden de zogeheten blue zones genoemd. Er zijn vijf blue zones in de wereld. Deze zijn Japan (het eiland Okinawa), Italië (Sardinië), Californië (Loma Linda), Costa Rica (Nicoya), en Griekenland (Ikaria). Okinawa staat hierin bovenaan de lijst. In het boek Ikigai wordt gekeken naar het dorpje Ogimi. De mensen leven niet alleen veel langer dan gemiddeld, maar hebben ook veel erg interessante eigenschappen.

Okinawa: het eiland van de honderdplussers

Op het eiland Okinawa zijn gemiddeld 24,55 op de 100.000 mensen eeuweling. De mensen leven op een eiland, en zijn veelal op elkaar aangewezen. Ze hebben dan ook erg grote communities: ze zorgen voor elkaar. Er zijn maar weinig winkels; ze verbouwen allemaal, maar echt allemaal, hun eigen groenten. Wekelijks komen ze meerdere malen bij elkaar, en vieren ze de kleinste successen. Elke dag bewegen ze wel in een vorm, of het nu een lichte activiteit zoals tuinieren, of zelfs dansen is! Ze lijden ook minder vaak aan ziekten als kanker en hartkwalen. Ook hebben ze beduidend minder ontstekingen, en hebben ze een bijzondere levenslust in vergelijking met leeftijdsgenoten over de wereld. Hun bloed vertoond een lager gehalte aan cellen die celveroudering veroorzaken, en verloopt de menopauze van vrouwen veel rustiger. Ten slotte behouden de mensen tot vergevorderde leeftijd een hoge geslachtshormoonspiegel en zijn de dementiecijfers een stuk lager.

Gouden ikigai leefregels

Om deze eigenschappen te verkrijgen, hebben de inwoners een aantal ‘leefregels’ waar ze naar leven. Deze zijn:

• Voeding (de 80%-regel);
• Beweging (zoals tuinieren, lopen, of bijvoorbeeld dansen);
• Het hebben van een doel in je leven (ikigai);
• Een sterk sociaal netwerk (veel vrienden en hechte (familie)banden);
• Weinig stress (het goed managen van tijd);
• Weinig bewerkt voedsel (en vlees) en weinig alcohol consumeren;
• Veerkracht.

Voeding: Hara hachi bu

Het Japanse gezegde hara hachi bu vertaald zich ongeveer tot ‘de maag tot 80%’. Hierbij is het idee dat je stopt met eten wanneer je denkt dat je ongeveer 80% van je maag gevuld hebt. Je kan dit principe ook toepassen door voor 80% waarvan je denkt vol te zitten op te scheppen. Eet hierbij langzaam en niet afgeleid. Hierdoor zal je steeds beter gaan merken wanneer je verzadigd bent. Okinawanen eten hierdoor dagelijks 1800-1900 kcal, wat in andere delen van de wereld een stuk hoger ligt. Caloriebeperking, en een lichte vorm van ‘trek’ overhouden, is al jaren lang onderzocht. Het Ikigai boek vermeld dat hara hachi bu de jeugdigheid van het lichaam helpt verlengen. Dit komt omdat het lichaam anders onnodig veel energie besteed aan het verbranden van calorieën. Een belangrijk voordeel is het dalen van groeihormoonachtige stoffen die een belangrijke rol spelen in het verouderingsproces.

Beweging

De Okinawanen werken praktisch elke dag in hun eigen moestuin. Hierdoor blijven ze lang actief, en eten ze gelijk biologisch. Door het gunstige klimaat kunnen ze dit lang blijven doen. Hiernaast lopen de inwoners praktisch overal naartoe, en beoefenen ze lichte sporten en dansen ze veel. Ze doen niet aan extreme of zware sporten; juist het lichte sporten en bewegen is de sleutel. Zo doen ze bijvoorbeeld veel aan yoga.

Wanneer je buiten bent, is het echter erg belangrijk goed voor je huid te zorgen. Drink voldoende, maar smeer jezelf altijd in met zonnebrand. Volgens het Ikigai boek is zonlicht de belangrijkste oorzaak van vroegtijdige veroudering, omdat de pigmentproductie daardoor oploopt. Het bindweefsel van de huid verliest hierdoor stevigheid. Dit zorgt voor eerdere vorming van lijnen en rimpels.

Het hebben van een doel: ikigai

Ikigai is belangrijk voor de inwoners. Het bestaat uit de combinatie van passie, missie, roeping en beroep. Dit is onderstaand geïllustreerd.

Mensen met een ikigai gaan vaak niet met pensioen. Ze zijn zó gepassioneerd in wat ze doen, waardoor ze het blijven beoefenen tot ze het fysiek niet meer kunnen. Het Ikigai boek beschrijft vele voorbeelden van mensen die, door hun ikigai uit te oefenen, erg oud zijn geworden. Ook nieuwe dingen leren helpt enorm. Hierdoor blijft de geest ook jong, waardoor niet alleen het lichaam maar ook de geest jong wordt gehouden.

Een groot sociaal netwerk

“het gevoel ergens bij te horen en elkaar te steunen draagt bij aan een hogere leeftijdsverwachting”

Alle eeuwelingen vermeld in het Ikigai boek zeggen dat ze meerdere keren per week, en vaak dagelijks, socialiseren. Ze gaan vaak op bezoek bij familie, vrienden en kennissen. Hierdoor hebben ze altijd iets te bespreken. Zoals eerder genoemd helpen ze elkaar door communities op te bouwen. Ze delen passies samen, maar helpen elkaar ook wanneer dit nodig is. Het boek vermeld specifiek dat “het gevoel ergens bij te horen en elkaar te steunen bijdraagt aan een hogere leeftijdsverwachting”.

Stress

Stress wordt in het boek expliciet benoemd. Het merendeel van de gezondsheidsproblemen wordt veroorzaakt door stress.

Meditatie wordt aanbevolen om stress te verminderen. Stress zorgt voor een degeneratief effect op de cellen in het lichaam. Hierdoor wordt veroudering versneld. Dit verklaart ook waarom sommige mensen er ouder uitzien dan dat ze daadwerkelijk zijn. Een aantal tips om stress te verminderen zijn:

• Ga langer dan gebruikelijk in bad en luister naar muziek terwijl je tot rust komt;
• Houd je bureaus, huis, kamer, werkplek en alles om je heen schoon en netjes;
• Doe rek-en-strek oefeningen en haal diep adem (meditatie);
• Zorg voor een uitgebalanceerde voeding;
• Geef jezelf af en toe een hoofdmassage waarbij je druk uitoefent met je vingers;
• Beoefen verschillende vormen van mindfulness.

Voedsel en antioxidanten

De Okinawanen eten in het algemeen weinig bewerkt voedsel en vlees, en drinken weinig alcohol. Ze eten vooral plantaardige producten, veelal zelf verbouwd. Hiernaast consumeren ze een aantal natuurlijke antioxidanten die helpen bij het vertragen van het verouderingsproces van cellen. Okinawanen eten daarom vrijwel dagelijks de volgende voedingsmiddelen:

• Tofu;
• Miso;
• Boniet;
• Wortels;
• Goya (een bittere, groene groente);
• Kombu (een algensoort);
• Kool;
• Nori (ook een alg);
• Ui;
• Taugé;
• Hechima (een komkommersoort);
• Sojapeulen (gekookt of rauw);
• Zoete aardappel;
• Paprika’s;
• Groene of witte thee.

Veerkracht

"Als je zeven keer valt, sta je acht keer op"

Het laatste belangrijke onderdeel van ikigai is veerkracht. Mensen met een duidelijke ikigai deinzen niet zomaar terug voor een uitdaging, en geven niet op. Ze zijn gepassioneerd in de kleinste dingen. Ten slotte accepteren ze dat de wereld niet perfect en volmaakt is; ze zien dit eerder als kansen om te groeien, in elk vlak. “Als je zeven keer valt, sta je acht keer op”. Veerkracht is dan ook het vermogen om tegenspoed het hoofd te bieden. Hoe veerkrachtiger, hoe makkelijker iemand zal opstaan en de zin van het leven terug kan vinden.

Voorbeelden van veerkracht

Voorbeelden van veerkracht zijn ook terug te vinden in het stoïcisme en het boeddhisme. Hiernaast noemt het ikigai boek een aantal tips. Deze zijn het toevoegen van redundanties aan je leven. Dit kan bijvoorbeeld het vinden van een manier om geld te verdienen met je hobby zijn. Ook het nemen van veel kleine risico’s wordt aangemoedigd. Ten slotte zouden we dingen die ons fragiel maken moeten uitbannen. Een voorbeeld hiervan is te stoppen met het eten van snacks tussen maaltijden door. Een ander voorbeeld is het uit de buurt blijven van mensen die energie kosten in plaats van geven.

Tien ikigai voorschriften

Het Ikigai boek sluit af met tien voorschriften met wijsheden van de inwoners van Ogimi op Okinawa. Deze zijn:

1. Blijf altijd actief;
2. Doe rustig aan;
3. Eet je niet helemaal vol;
4. Omring je met goede vrienden;
5. Verbeter je conditie voor je volgende verjaardag;
6. Lach;
7. Zoek de natuur op;
8. Bedank de belangrijke mensen en dingen in je leven;
9. Leef in het nu;
10. Volg je ikigai.

Conclusie

Het ikigai boek vertelt een erg interessant verhaal over het leven van een goed, gezond en vooral lang leven. Door het implementeren van kleine veranderingen in ons leven, kunnen we dit voor op latere leeftijd nu al verbeteren. Zelfs als dit geen direct resultaat geeft, zijn dit zeker veranderingen die iedereen tot op zekere hoogte zou moeten implementeren.

Het boek is voor 17,99 op Bol als hardcover te vinden (geen affiliate link).