Encryptie: dé bewaker van privacy

Encryptie, of versleuteling van data, je ziet het steeds vaker voorbij komen. Zonder dat je het misschien weet, gebruikt eigenlijk iedereen het al. Een voorbeeld hiervan is WhatsApp. WhatsApp chats zijn automatisch end-to-end (E2E) geencrypt. Dit houdt als het ware in dat je data (je chats) via WhatsApp verstuurd worden met een beveiligde laag: je data wordt versleuteld. Dit zorgt ervoor dat de dienstleverancier (Meta van WhatsApp in dit geval) niet mee kan lezen met jouw chats. Alleen jij en je gesprekspartner kunnen de data inzien[2]. Encryptie kan in de praktijk overal worden toegepast waar data van en naar een andere locatie wordt gestuurd en ontvangen. Dit kan bijvoorbeeld over een wifi- of mobiel netwerk zijn. Cloudoplossingen zoals iCloud, OneDrive, Google Drive en Dropbox werken bijvoorbeeld ook met encryptie om data die naar de server wordt gestuurd versleuteld op te slaan.

VPN automatiseert privacy

Om je data over wifi of een (mobiel) netwerk te versleutelen, kan je een VPN gebruiken. Een VPN staat voor Virtual Private Network en is niks meer dan het versleutelen van je data zodat het in versleutelde vorm van A naar B kan gaan. Het doel hierbij is om je gegevens onleesbaar te maken voor derden of tussenpersonen, zodat kwaadwillenden de gegevens niet kunnen misbruiken. Voorbeelden hiervan zijn mobiel bankieren, want niemand wilt dat zijn of haar financiële gegevens door jan en alleman in kunnen worden gezien [3].

Een VPN zorgt ervoor dat jouw data, via een server die overal ter wereld kan staan, via een tussenweg (door middel van een tunnel) beveiligd wordt verstuurd. Hierdoor kan je je fysieke locatie welke gelinkt is aan jouw apparaat en internetverbinding verbergen. Dit kan door een andere virtuele locatie te kiezen welke overal ter wereld kan zijn.

Waarom heb je een VPN nodig?

Een VPN is handig voor meerdere doeleinden. Een VPN is wellicht het bekendst om je favoriete Netflix-show te kunnen kijken welke alleen in het buitenland te zien is. Echter biedt het nog veel meer voordelen, of eigenlijk, privacy eigenschappen waar iedereen gebruik van zou moeten kunnen maken. Voordelen van een VPN zijn:

• Gebruiken van openbare netwerken. Via openbare netwerken, zoals die van de Starbucks of de treinwifi van de NS, is het makkelijk mee te kijken als buitenstaander. Door een VPN te gebruiken kan je je data versleutelen en zo veilig internetten zonder dat iemand mee kan kijken.
• Tijdens het browsen/internetten. Iedere aanbieder van internetdiensten, of het nu overheidsinstanties of adverteerders zijn, willen graag jouw internetgeschiedenis en gedrag volgen en verzamelen. Een VPN voorkomt dit.
• Bij het shoppen. Gerichte reclame, oplichting en prijsstijgingen (zoals veranderende prijzen bij het zoeken naar vliegtickets) worden voorkomen wanneer een VPN wordt gebruikt [4].

VPN aanbieders

Er zijn verschillende VPN-aanbieders. Een VPN biedt altijd dezelfde functionaliteit, maar tussen aanbieders kunnen verschillen zitten. Verschillen kunnen meer servers verspreid over de wereld zijn, (automatisch) bijgevoegde extra’s zoals een darkweb monitor die checkt of je emailadres bijvoorbeeld ooit eens op het darkweb is geweest (en dus gelekt is). Een ander voorbeeld is threat protection, welke als het ware automatisch cookies blokkeert en gedownloade bestanden checkt. Andere voordelen zijn het gebruiken van de VPN op verschillende apparaten zoals je PC, laptop, tablet en telefoon. Bij het afwegen welke VPN-aanbieder je neemt, is het handig voor jezelf te noteren wat jij vereist. Een aantal aanbieders zijn:

• NordVPN;
• Surfshark;
• ExpressVPN;
• CyberGhost;
• Private Internet Access [5].

NordVPN is waarschijnlijk de grootste en bekendste VPN aanbieder. Surfshark is competitief in prijs (vaak net iets lager dan NordVPN) en vergelijkbaar in functionaliteit. Vaak zijn er deals en aanbiedingen beschikbaar. Maak hier zeker gebruik van.

MFA

MFA, of Multi Factor Authenticatie, is een manier om inloggen op een omgeving zoals LinkedIn en om je virtuele omgeving met een extra laag te beveiligen. Met een extra “factor” om in te kunnen loggen, zoals een telefoon of email, wordt niet geauthentiseerd inloggen voorkomen. Wanneer je gebruikersnaam en wachtwoord bijvoorbeeld gestolen zijn, kunnen derden alsnog niet inloggen omdat ze geen toegang hebben tot de extra “factor”. Deze extra factor kan iets zijn wat je weet (zoals een wachtwoord of pincode), iets wat je hebt (zoals een telefoon of een beveiligde USB), of iets wat je bent (zoals je vingerafdruk of gezicht via gezichtsherkenning) [6].

Door MFA in te stellen is je account voor de desbetreffende dienst of applicatie goed beveiligd. Ook al is het soms vervelend om die extra stap elke keer wanneer je inlogt te zetten, blijf je op die manier hackers voor.

AI en privacy

AI, of Artificiële Intelligentie, is niet meer weg te denken uit de huidige maatschappij. AI kan worden gezien als systemen die intelligent gedrag vertonen door omgevingen te analyseren. Vaak worden beslissingen of acties gemaakt op basis van de uitkomst van de analyse. Praktische voorbeelden zijn het scannen van een omgeving rondom een auto (tijdens het rijden), waarop een actie wordt gestart (remmen) om een doel te halen (een crash voorkomen) [7]. Andere voorbeelden van AI zijn slimme digitale assistenten zoals Siri in Apple en Alexa van Amazon.

AI is erg goed in het verwerken van grote hoeveelheden van data en het in kaart brengen van terugkerende patronen. Ook is het mogelijk voorspellingen te doen op basis van ingevoerde data [7].

Algoritmes

Algoritmes zijn toepassingen van AI. Ze verwerken vaak persoonsgegevens, waardoor ze moeten voldoen aan wetgeving, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) [8]. Sociale media gebruiken veel algoritmes. Een voorbeeld van een algoritme is het algoritme van TikTok en Instagram. In het algemeen geldt: hoe langer en/of vaker je naar bepaalde content kijkt of klikt, hoe vaker je dit terug zal gaan zien. Hierdoor zal je vooral dingen zien die je leuk vind. Dit zorgt echter voor een bias: andere dingen zal je hierdoor niet gaan zien. Dit kan bijvoorbeeld ook te ver gaan, zoals door je stemvoorkeur te beïnvloeden, iets wat op grote schaal is gebeurd. Een voorbeeld hiervan is de presidentsverkiezingen tussen Hillary Clinton en Donald Trump in 2016. Het bedrijf Cambridge Analytica gebruikte Facebook data om gebruikers een profiel te geven- en op die manier te proberen te beïnvloeden om van politieke keuze te veranderen [9].

Meta’s algoritme

Bijna iedereen gebruikt wel een product van Meta, of het nu WhatsApp, Instagram of Facebook is. Meta heeft zijn eigen algoritmes, welke ze verbeteren (trainen) op basis van eindgebruiker data. Recentelijk heeft Meta aangekondigd dat ze in de Europese Unie posts van Facebook en Instagram te willen gaan gebruiken voor ‘AI-technologie’. Dit wilden ze doen door alle openbare data die ooit gepost is op Facebook of Instagram te gaan gebruiken. Privacy stichtingen in de EU hebben hiervoor aanklachten ingediend, wat uiteindelijk heeft geleid tot het (tijdelijk) stopzetten van het plan. Wanneer Meta dit plan toch door zal gaan zetten, zullen alle geplaatste content zoals foto’s en video’s (ook wanneer je account op ‘privé’ staat) gebruikt gaan worden voor het trainen van dit algoritme.

Bezwaar indienen tegen het gebruik van jouw data

Er is een manier om bezwaar te maken tegen het gebruik van jouw data voor het trainen van het ‘AI-technologie algoritme’. Dit kan door in te loggen via instagram.com met je account, om vervolgens deze URL te openen. Geeft hierbij weer dat je niet wilt dat je data gebruikt wordt. Dat is het!

Het is belangrijk dat iedereen dit doet. Wanneer jij zegt dat je data niet gebruikt mag worden, maar een vriend(in) die een foto heeft gepost waar jij ook opstaat heeft dit niet gedaan, wordt je dus via die foto alsnog gebruikt om het ‘AI-technologie algoritme’ te trainen!

Best practises om je eigen privacy te verbeteren

Dit gedeelte van het artikel gaat in op manieren om je eigen privacy te verbeteren. Zo is een van de meest simpele tips voor privacy op je laptop of PC de sneltoets Windows + L (lock) te gebruiken. Wanneer je van je laptop gaat, of dit nu thuis of op werk is, voorkom je dat iemand zomaar alles op je laptop kan doen. Er moet eerst een wachtwoord ingevoerd worden voordat verder kan worden gegaan.

Wachtwoorden

Niemand wilt dat een wachtwoord gehackt wordt. Het hacken van een wachtwoord kan op verschillende manieren. De meest bekende manieren zijn via social engineering, phishing en brute force. Een voorbeeld van phishing is waarbij je bijvoorbeeld probeert ‘in te loggen’ op een webpagina welke nagemaakt is op basis van een echte bestaande website, zoals van een bank. Je komt op deze webpagina door bijvoorbeeld op een link te klikken in een neppe email die van je bank zou zijn. Een voorbeeld van social engineering is wanneer iemand zich voordoet als echt persoon, zoals door je op te bellen in bijvoorbeeld de naam van je bank of telefoonprovider. Daarna wordt gevraagd gegevens achter te laten op een website of simpelweg een bepaalde actie te ondernemen. Brute force is als het ware het forceren van een wachtwoord door het te proberen te raden. Brute force is de meest voorkomende vorm voor het hacken van inloggegevens.

Voorkom dat je account gehackt wordt

Om te voorkomen dat een wachtwoord gehackt wordt, is het belangrijk om te snappen hoe dit werkt. Wanneer iemand een wachtwoord hergebruikt voor een ander account, en dit account wordt gehackt of gelekt op bijvoorbeeld het dark web, is het verleidelijk voor hackers om deze gebruikersnaam-en-wachtwoord combinatie te proberen voor andere accounts. Hiernaast worden wachtwoorden vaak gebaseerd op iets persoonlijks, wat zorgt ervoor zorgt dat het verzamelen van (publieke) informatie zoals gezinssamenstelling, hobby’s en andere eigenschappen van een persoon een hack makkelijker kan maken.

Brute force gebeurt aan de hand van videokaarten, zoals de RTX 4090. Dit is een videokaart welke als consument makkelijk te verkrijgen en te gebruiken is. Het bedrijf Hive Systems maakt jaarlijks een indicatie hoe makkelijk een wachtwoord te raden is. In 2024 blijkt het brute forcen van een wachtwoord wanneer weinig tekens en combinaties gebruikt worden erg makkelijk. Dit is onderstaand grafisch weergegeven.